04/01/2016, Saat: 17:44
Konuya ortasından giriyorum ancak; cevap yazmadan edemeyeceğim. Kendimi bildim bileli müzik dinliyorum, yaklaşık on sene kalabalık orkestralarda müzik yapma şansım da oldu. Bu sırada müzikle ve dinlemeyle ilgili bir çok şey öğrendim ve aklıma gelenleri notlar halinde paylaşmak istiyorum.
- Her şey öncelikle kayıtla başlıyor. Dinlediğiniz değil, yapılan kayıtla. Mastering'den çıkmış kayıt sönükse, canlı değilse, çözünürlüğü kötü ise isterseniz stadyum kadar sisteme bağlayın, gidebileceğiniz yol sınırlı.
- Plak, ses karakteristikleri yönünden farklı bir ortam. Plağın ses kapasitesi sınırlı olduğu için o karakteristik sesi var. Konu ile ilgili güzel bir yazı ise burada.
- Müzik, keyif açısından çok subjektif bir konu. Benim kullandığım irili ufaklı 2-3 sistemim var. Bunların biri 30 yaşında bir vintage 2x85 amfiye ve oda titreten hoparlörlere bağlı, bir tanesi tamamen dijital sinyal yollarına sahip bir ufaklık. Bir tanesi ise stüdyo kalitesinde bir ses kartı. Bunların hepsi ayrı karakteristiklere sahip ancak; hiçbiri bana göre birbirinden iyi ya da kötü değiller. Gerçi hepsi belli bir çizginin üzerinde sistemler, orası da ayrı bir konu tabii.
- Dijital formatlar son on yılda çok gelişti. Aynı şekilde, bunların temel olarak dinlendiği ortamlardaki DAClar da. 2000lerin başında 128kbit MP3 ler için "bu ses buradan nasıl çıkıyor?" derken bugün bu sesi kabul edilemez buluyoruz. Bunun sebebi hem DACların analog taraftaki çözünürlükleri (speed, responsiveness, freq. range diyebiliriz) arttığı için bu eski ses dosyalarındaki hataları gösterir hale geliyor, diğer bir yandan yeni encoderlar bu sesleri daha gerçeğine yakın kodlayabildiği için yeni DAClar bu dosyaları hakkıyla duyulabilir hale getiriyor.
- Bunun yanında bence CDlerin ses kalitesi iyi bir kayıt ve mastering ile son derece yeterli. 256-320VBR bir MP3 de aynı şekilde genel tüketim için yeterli transparanlığı sunuyor.
- Bugün high-end DAClardan konuşuyoruz ama; Asus Xonar D2X ses kartı, en üst sınıf Burr Brown DAClar ile geliyor. Yamaha, giriş seviyesi audiophile CD çalarlarında bir alt sınıfını kullanıyor bunların. Herkesin cebindeki iPhone lar, Wolfson'un üst seviye DACları ile geliyor. Logitech'in komik fiyata satılan bluetooth-analog köprüsü bile çok dikkatli olmayan bir kulak için transparan bir ses deneyimi sunuyor (Bu örneklerin hepsinde SNR vb. parametreler son derece yeterli oldukları için bu detaylara girmeye gerek bile yok).
Diyeceğim odur ki, benim gördüğüme göre DAC ve opamp konusu, belli bir çizginin üstünde çözünürlükten çok "ben bu sesi seviyorum" a geldi artık. Benim bakış açıma göre, iyi bir sistemde sevilen bir albümü dinlemek, güzel bir kahve ya da kitaba zaman ayırmak gibi. Sistemin yeteneklerini görmek için dinlemek ise benim çok sevdiğim bir şey değil. Sonuçta müzik de her şeyden önce keyif almak için var.
- Her şey öncelikle kayıtla başlıyor. Dinlediğiniz değil, yapılan kayıtla. Mastering'den çıkmış kayıt sönükse, canlı değilse, çözünürlüğü kötü ise isterseniz stadyum kadar sisteme bağlayın, gidebileceğiniz yol sınırlı.
- Plak, ses karakteristikleri yönünden farklı bir ortam. Plağın ses kapasitesi sınırlı olduğu için o karakteristik sesi var. Konu ile ilgili güzel bir yazı ise burada.
- Müzik, keyif açısından çok subjektif bir konu. Benim kullandığım irili ufaklı 2-3 sistemim var. Bunların biri 30 yaşında bir vintage 2x85 amfiye ve oda titreten hoparlörlere bağlı, bir tanesi tamamen dijital sinyal yollarına sahip bir ufaklık. Bir tanesi ise stüdyo kalitesinde bir ses kartı. Bunların hepsi ayrı karakteristiklere sahip ancak; hiçbiri bana göre birbirinden iyi ya da kötü değiller. Gerçi hepsi belli bir çizginin üzerinde sistemler, orası da ayrı bir konu tabii.
- Dijital formatlar son on yılda çok gelişti. Aynı şekilde, bunların temel olarak dinlendiği ortamlardaki DAClar da. 2000lerin başında 128kbit MP3 ler için "bu ses buradan nasıl çıkıyor?" derken bugün bu sesi kabul edilemez buluyoruz. Bunun sebebi hem DACların analog taraftaki çözünürlükleri (speed, responsiveness, freq. range diyebiliriz) arttığı için bu eski ses dosyalarındaki hataları gösterir hale geliyor, diğer bir yandan yeni encoderlar bu sesleri daha gerçeğine yakın kodlayabildiği için yeni DAClar bu dosyaları hakkıyla duyulabilir hale getiriyor.
- Bunun yanında bence CDlerin ses kalitesi iyi bir kayıt ve mastering ile son derece yeterli. 256-320VBR bir MP3 de aynı şekilde genel tüketim için yeterli transparanlığı sunuyor.
- Bugün high-end DAClardan konuşuyoruz ama; Asus Xonar D2X ses kartı, en üst sınıf Burr Brown DAClar ile geliyor. Yamaha, giriş seviyesi audiophile CD çalarlarında bir alt sınıfını kullanıyor bunların. Herkesin cebindeki iPhone lar, Wolfson'un üst seviye DACları ile geliyor. Logitech'in komik fiyata satılan bluetooth-analog köprüsü bile çok dikkatli olmayan bir kulak için transparan bir ses deneyimi sunuyor (Bu örneklerin hepsinde SNR vb. parametreler son derece yeterli oldukları için bu detaylara girmeye gerek bile yok).
Diyeceğim odur ki, benim gördüğüme göre DAC ve opamp konusu, belli bir çizginin üstünde çözünürlükten çok "ben bu sesi seviyorum" a geldi artık. Benim bakış açıma göre, iyi bir sistemde sevilen bir albümü dinlemek, güzel bir kahve ya da kitaba zaman ayırmak gibi. Sistemin yeteneklerini görmek için dinlemek ise benim çok sevdiğim bir şey değil. Sonuçta müzik de her şeyden önce keyif almak için var.
