Herkese Keyifli Pazarlar.
Hititlere dair:
Geçenlerde Tıraş Tarihinde Hititlere değinmiştik.
Şimdi bu bölümde Anadolu'dan yayılan bir imparatorluk kuran Hititlere dair bir kaç şeyi yazmak istedim.
Tıraş tarihi yazısında belirtmiştim Hititler çevrelerindeki toplumlardan farklıydılar, o zamanın coğrafyasında var olan vahşi cezalandırmalara, vücuda zarar vermelere karşıdırlar ve yasalarında bireysel haklara önem verirlerdi diyor araştırmacılar.
Getirdikleri en önemli yeniliklerden biri de o zamanlar her yanda hüküm süren Hamurabi Kanunlarının 'kısasa kısas' ilkesini değil, modern zamanların normu Tazminat Hukukunu uygulamalarıdır.
Tarihte yapılan ilk Barış Antlaşması Kadeş o zamanın iki süper gücü olan Mısır ve Hititler arasında yapılmıştır. (Şunu da bir ara not olarak ekleyeyim, Kadeş galibi olmayan bir savaş olarak anılır kimi kaynaklarda ama tüm Suriye'nin Hititlere bırakılması bile öyle olmadığını gösteriyor).
Bu antlaşmada Hititler gene farklılıklarını gösterir ve Siyasi Mülteci maddesi eklerler, hem Mısır'ı hem kendilerini bağlayacak şekilde. Sığınan mültecilerin geri teslimi sonrası onlara zarar verilmemesi, kemiklerinin kırılmaması, ailelerine bir zarar verilmemesi şeklinde özetlenebilecek bir maddedir bu.
Dünyada ilk Siyasi Mülteci Hakları maddesi olarak biliniyor bu, ta binlerce yıl önce Hititler tarafından tanzim edilmiş olan madde. (İlginç bir detay: Mısır'la yaptıkları bu antlaşmaya kadar Hititler kendilerine sığınanları asla geri teslim etmiyorlardı.)
Hititlerde 'suçun kişiselliği' ilkesi de vardı. Suç işleyenin yakınlarına bir ceza uygulanmazdı.
Bu arada eğlenceli bir detay:
İki süper güç arasındaki tüm antlaşmaların bir kaç dilde kopyaları hazırlanıyordu. Hititler yazdıklarının birebir Mısır diline çevrilmesini istemişlerdi. Binlerce yıl sonra, Anadolu'da çıkarılan tabletler ve Mısır'daki yazılar karşılaştırıldığında Mısırlıların şöyle bir üçkağıt yaptığı görülüyor (kendilerini halka daha süper güç olarak göstermek için yaptılar diyor araştırmacılar):
Hititlerce karşılıklı olarak Kral ve Kraliçeden (Hititler tüm antlaşmalarına, sadece Hitit kralının değil, Kraliçenin de mührünü basıyordu) bahsedilen metinlerde bir 'değişiklik' yapıp, Mısır Kral ve Kraliçesini aynı tanımda bırakıp, Hitit'ler için ifadeyi Prens ve Prensese çevirmişler
Hititlere dair:
Geçenlerde Tıraş Tarihinde Hititlere değinmiştik.
Şimdi bu bölümde Anadolu'dan yayılan bir imparatorluk kuran Hititlere dair bir kaç şeyi yazmak istedim.
Tıraş tarihi yazısında belirtmiştim Hititler çevrelerindeki toplumlardan farklıydılar, o zamanın coğrafyasında var olan vahşi cezalandırmalara, vücuda zarar vermelere karşıdırlar ve yasalarında bireysel haklara önem verirlerdi diyor araştırmacılar.
Getirdikleri en önemli yeniliklerden biri de o zamanlar her yanda hüküm süren Hamurabi Kanunlarının 'kısasa kısas' ilkesini değil, modern zamanların normu Tazminat Hukukunu uygulamalarıdır.
Tarihte yapılan ilk Barış Antlaşması Kadeş o zamanın iki süper gücü olan Mısır ve Hititler arasında yapılmıştır. (Şunu da bir ara not olarak ekleyeyim, Kadeş galibi olmayan bir savaş olarak anılır kimi kaynaklarda ama tüm Suriye'nin Hititlere bırakılması bile öyle olmadığını gösteriyor).
Bu antlaşmada Hititler gene farklılıklarını gösterir ve Siyasi Mülteci maddesi eklerler, hem Mısır'ı hem kendilerini bağlayacak şekilde. Sığınan mültecilerin geri teslimi sonrası onlara zarar verilmemesi, kemiklerinin kırılmaması, ailelerine bir zarar verilmemesi şeklinde özetlenebilecek bir maddedir bu.
Dünyada ilk Siyasi Mülteci Hakları maddesi olarak biliniyor bu, ta binlerce yıl önce Hititler tarafından tanzim edilmiş olan madde. (İlginç bir detay: Mısır'la yaptıkları bu antlaşmaya kadar Hititler kendilerine sığınanları asla geri teslim etmiyorlardı.)
Hititlerde 'suçun kişiselliği' ilkesi de vardı. Suç işleyenin yakınlarına bir ceza uygulanmazdı.
Bu arada eğlenceli bir detay:
İki süper güç arasındaki tüm antlaşmaların bir kaç dilde kopyaları hazırlanıyordu. Hititler yazdıklarının birebir Mısır diline çevrilmesini istemişlerdi. Binlerce yıl sonra, Anadolu'da çıkarılan tabletler ve Mısır'daki yazılar karşılaştırıldığında Mısırlıların şöyle bir üçkağıt yaptığı görülüyor (kendilerini halka daha süper güç olarak göstermek için yaptılar diyor araştırmacılar):
Hititlerce karşılıklı olarak Kral ve Kraliçeden (Hititler tüm antlaşmalarına, sadece Hitit kralının değil, Kraliçenin de mührünü basıyordu) bahsedilen metinlerde bir 'değişiklik' yapıp, Mısır Kral ve Kraliçesini aynı tanımda bırakıp, Hitit'ler için ifadeyi Prens ve Prensese çevirmişler