Tarih üzerine Yazılar, Savlar, Sorular

[SumNauta]

Karaköy'ün adı nereden geliyor ?

Kadıköylüler için İstanbul'un Avrupa tarafına güzel bir vapur yolculuğuyla (İstanbul, vapur seyahatlerinde bir ayrı güzeldir) gidildiğinde varılan 3 iskele Karaköy, Eminönü ve Beşiktaş'tır.

Çocukken şehire dair herşeye merakımın etkisiyle şekillenen çokca sorudan biri de bu Karaköy adının nereden geldiğiydi. Merakımı tatmin edecek bir cevap bulamayınca, Kadıköy'deki kütüphanede saatler geçirmiş ve sorumun cevabını bulmuş olarak mutlu bir şekilde ayrılmıştım

Dün bir arkadaşımla sohbet sırasında bu konu geçince, burada kısa bir yazıyla da konuya değinmek istedim.

Haliç'in ağzındaki Karaköy tarihin bir bölümünde dünyadaki en yoğun limanlardan biri olmuş. O bölge Galata Kulesini de inşa eden İtalyan Cenovalılara (biz Ceneviz diyoruz, Genovese'den gelme bir şekilde) Bizans İmparatorluğu tarafından özel ticaret bölgesi olarak, yarı bağımsızlığa sahip bir yerleşim olarak verilmişti. İtalyan tüccar geleneğinin en önemli iki temsilcisi olan (ve askeri güçleri de bulunan) Venediklilerle Cenovalıların arasındaki husumetten kendisine de bir fayda biçmeye çalışan Bizans'ın stratejik bir hareketi olarak görüyor bunu kimi tarihçiler....Bu İtalyanlar Anadolu topraklarında o kadar uzun süredir ticaret yapıyorlardır ki, Malazgirt sonrası Türklerin çoğaldığı bu topraklara da ilk onların Türklerin Ülkesi anlamında Turchia dedikleri söyleniyor. Hatta eski konuşmalarda Türkiya dediği görülür Türklerin, çok sonrasında (1930'lar sonrası) Türkiye olarak yoğunlukla kullanılmaya başlanır.

Bu Cenevizliler hem Tüccar hem açıkgöz Sanki Bizans onlara 'İtalya'da yaptığınız gibi savunma kuleleri ve surlar yapamazsınız' dememiş gibi, çok eski bir deniz fenerinin üstüne yığma taştan güzelim Galata Kulesini yaparlar, onunla da kalmazlar, başka kuleler de yaparlar (İtalya'da eski prenslikler döneminde yapılmış böyle nice savunma kuleleri görürsünüz) ve aralarına da sur örerler. Bir şekilde görürler işlerini. Yarattıkları ticaretle sağladıkları fayda çoktur, o yüzden çok üzerlerine gidilmez.

İtalyan etkisi öyle güçlüdür ki, 1500'lü yıllarda burayı gezen batılı seyyahlar, buranın İtalya'daki bir şehirden farkı olmadığını belirtmişler.

Karaköy, Cenevizlerin ticari malları deniz yoluyla taşırken kullandığı önemli limanları.

Peki niye Karaköy ?

Aslında daha eskilerde Karay Köy'dür buranın adı. Bu Karaköy adı çok az bilinen bir Türk boyuyla ilişkilidir aslında. Burada, (Eminönü'nde yapılmış güzel Osmanlı Camisi Yeni Cami'nin inşaatında da çalışmış) Türklerin Yahudiliği din olarak seçmiş tek kolu Karay (Karaim) Türkleri yaşıyordu.

Yahudiliği kabul etmişler ama sadece Tevrat'ı kabul edip, daha sonradan Yahudi Hahamlar tarafından eklenen Yahudi Şeriat'ının esasları olan Talmut'u kabul etmemişler hiç. Adları da , Tevrat Okuyan anlamında. Talmut'u kabul etmemelerinden dolayı İstanbul'daki diğer Yahudi gruplar tarafından dışlanmış bu Yahudi Türkler...

İşte bu Türklerden dolayı KarayKöy adı verilen bu yerleşimin adı zamanla Karaköy'e dönmüş.

İstanbul'da günümüzde sadece 40 civarı Karay Türkü kalmış. Dünyada da Litvanya, Romanya, Kırım dahil bir çok farklı coğrafyada da sayıları çok az olarak yaşıyorlar. Yaşlılarının dili tabi ki Türkçe ( yeni kuşaklar ise yaşadıkları ülkenin diline geçiş yapmış). Türk tarihine ayrı bir ilgileri var, akademisyen olanları da çok.


Sent from my iPad using Tapatalk