19/05/2017, Saat: 21:03
AKDENİZ
Güzel İzmir'de deniz kıyısında çay keyfi yaparken aklıma geldi, yazayım istedim.
Akdeniz Dünya tarihinin şekillendiği deniz. Romalılar ona ana dilleri Latince'de "Mare Nostrum" (Bizim Deniz) demişlerdi.
Yukarıdaki Akdeniz'in kıyılarını gösteren haritaya bakınca Bizim Deniz derken pek de abartmadıklarını görürüz. O bölge büyük İmparatorluklarının sahip olduğu toprakları da kapsar.
Büyük Tarihçi Fernand Braudel 'in öncülüğünde (ki 2. Dünya Savaşında atıldığı esir kampında başlamıştı bu kitaba) çok yazarlı güzelim "Akdeniz" kitabında ne güzel anlatılır coğrafyası ve tarihi.
Şöyle başlar kitap: "Bu kitapta gemiler yol alır; dalgaların şarkıları sürer gider; bağcılar Cinque Terre yamaçlarından Cenova Rivierası'na inerler; Provence'da, Yunanistan'da zeytinler toplanmıştır; Venedik'in durgun sularında ya da Cerbe kanallarında balıkçılar ağ çeker; tekne yapımcıları, vaktiyle yapılan teknelere benzer tekneler yapar... Ve biz yine, onlara göre, zamanın dışında olduğumuzu fark ederiz."
Dünyanın başka hiçbir yerinde onun kıyılarındaki ve adalarındaki kadar medeniyet kurulmadı. Tarihi, insanlığın tarihidir.
Zamanının bütün süper güçleri bu denizi kontrolleri altında tutmak istedi. Osmanlı zamanında oranın hakimlerinden biri de Barbaros Hayreddin Paşa idi.
Akdeniz yüksek tuzlu bir denizdir. O yüksek tuzlu sular alt akıntılarla Atlantik Okyanusuna, Okyanusun az tuzlu suları ise üst akıntılarla bu bir çok büyük nehirin döküldüğü denize ulaşır. İç denizlerin en büyüğüdür Akdeniz.
Ölmez Ağaç muhteşem Zeytin de uygarlıkların beşiği bu kıyıların ağacıdır.
Üzerine çokca güzel kitap var. Anlatılanların küçük bir özeti bile sayfalar tutar.
Biz yine sözü fazla uzatmadan devam edelim.
Türkler bize Anadolu'nun kapısını açan Malazgirt Savaşından sonra bu topraklardaki ilk başkentlerini ele geçirdikleri İznik şehrinde kurarlar. Malazgirt'den kısa bir süre sonra vardıkları deniz onların karşılaştıkları en büyük su parçası idi....o kadar çok ada olduğunu gördüler ki ona "Adalar Denizi" dediler.
Bu, şimdi Ege dediğimiz (ki Türkler için çok yeni bir isimdir bu) denizdi....3000'i aşkın büyüklü küçüklü adasıyla orası 'Adalar Denizi' idi gerçekten.
Çocukken ilkokulda Mustafa Kemal'in 'Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir' emrini verdiği bilgisini dıyduğumda, ordunun niçin İzmir'de , Ege kıyısında durduğu kafama takılmıştı. Yine bir kütüphane ziyaretiyle anlamıştım ki, oranın ismi Ege değil, Akdeniz. Ta Selçukludan beri kullanılan zarif 'Adalar Denizi' ismini Osmanlı da kullanmış ama orayı coğrafi bir doğru olarak Akdeniz'in bir parçası olarak görmüş. Osmanlı Harp akademilerinde okutulan derslerde İzmir de bir Akdeniz şehri olarak anlatılmış. İyi eğitimli bir Osmanlı Subayı olan Mustafa Kemal gayet doğru söylemişti hedefin Akdeniz olduğunu söylerken.
Bu 'Adalar Denizi' adını Selçuklu ve Osmanlı geçmişimiz sonrasında bizler de yeni Cumhuriyetimizle birlikte kullanmaya devam ettik. Yunan mitolojisinden gelen Ege (Aegean) adının resmi olarak kullanılmaya başlanması çok sonradır.
'Adalar Denizi' daha bizden, daha zarif ve tanımlayıcı bir isimmiş bence
Sent from my iPad using Tapatalk