Geçenlerde bitirdiğim "Extraordinary Origins of Everyday Things" adlı kitapta Tıraş Makineleri ile ilgili bir bölüme de rastladım. Bir çay keyfi sırasında serbest çevirdim:
Tıraş Makineleri, 1762, Fransa
Yüzyıllar boyunca bir erkek (ya da kadın) kesiklerle acılı bir şekilde bir ustura ile nasıl güvenlice tıraş olabileceklerini öğrendi.
Güvenli tıraş aleti şeklinde özel olarak tasarlanmış ilk alet 1762 yılında Fransa'da göründü. Mucidi profesyonel bir berber olan Jean Jacques Perret'di. Usturanın kesme ucuna yerleştirimiş bir metal koruma barı ile bıçağın tıraş olan kişinin yüzüne kazara dalması engellenmeye çalışılıyordu.
Yaklaşık 70 yıl sonra Sheffield, İngiltere'de daha geliştirilmiş bir tasarım ortaya çıktı, daha az ağırlıkta ve daha kullanışlı bir modeldi bu.
Modern T-şeklinde Ustura ise 1880'lerden bir Amerikan icadıydı ama değişmeyen ucu sürekli keskin tutulmak zorundaydı.
İlk gerçek Tıraş devrimi ise neredeyse tek başına King Gillette adında Amerikalı bir gezgin satıcının mucitliğinde gerçekleşti.
1855 yılında Fon Du Lac, Wisconsin'de doğan Gillette, uzun boylu, geniş omuzlu, asilce bir yakışıklılıkta ve başarmaya aşırı kararlı birisiydi. Yola sadece tıraş olanlara daha iyi bir tıraş aleti vermek için değil, aynı zamanda dünyaya tamamen yeni bir sosyal düzen vermek için de çıkmıştı.
1884 yılında "İnsanın Gidişatı" adlı bir kitap yayınladı. İpe sapa gelmez, sosyalist olmaya çalışan bir reform planını içeren bu kitabı tüm insanlığa adamıştı bir de.
Belki de günümüzde tüm tıraş olan erkekler (kadınlar) tamamen bir başarısızlık/fiyasko olan bu kitaba teşekkür borçlu olmalıdır.
Bu kitabın başarısızlığından sonra Gillette kendi kısmetini başka bir yerde aradı.
Atılabilir şişe kapağının mucidi olan arkadaşı William Painter bu başarısız yazar ve gezgin satıcıya bir tavsiyede bulundu: aynı şişe kapağı gibi, bir kere kullanıldıktan sonra atılan ve yenisiyle değiştirilmesi gereken bir şey icat etmesini.
Bu fikir Gillette'in çok ilgisini çekti. Tam bir yıl boyunca, Brookline, Massachusets'deki evinde alfabeyi baştan sona defalarca gözden geçirip evlerde ve işyerlerinde en çok kullanılan eşyaları listeledi.
1895 yılının bir sabahına kadar jeton düşmedi Gillette
O sabah tıraş olmaya başladığında usturasının kullanılamayacak kadar körleştiğini farketti.
Ustura, keskinleştirme için berbere ya da profesyonel bir bileme için bıçakcıya götürülmeliydi, tanıdık ve işleri zora sokan bir rutindi bu.
Gillette daha sonra şöyle yazacaktı: "orada ustura elimde öylece dururken Gillette tıraş makinesi ve kullan-at bıçak fikri doğdu."
Fikir basitti ama gerçekleştirecek teknolojinin oluşması altı yıl sürdü.
Gillette'nin ilişki kurduğu tüm alet üreticileri ona küçük, ucuz ve kağıt inceliğinde çelik bıçak üretmenin imkansız olduğunu söylediler.
MIT'deki (Massachusetts Teknoloji Enstitütü) mühendisler ise bu projeden vazgeçmesini önerdiler.
Bir MIT profesörü ise (Asansörler için basma düğmelerinin mucidi olan William Nickerson) 1901 yılında Gillette'le iş birliği yapmaya karar verdi.
Ortak çalışmalarının ilk meyveleri 1903 yılında satışa sunuldu: toplamda (tanesi 5 dolar'dan) 51 tıraş makinesi ve 168 kullan-at jilet sattılar.
Güvenli oluş ve kolaylık özellikleri kişiden kişiye öyle bir yayıldı ki, üretim talebin hızına yetişememeye başladı bir süre sonra.
1906 yılında Amerikalılar 300,000 Gillette tıraş makinesi ve yarım milyon jilet (ki herbirinin ambalajı Gillette'in portresini ve imzasını taşıyordu) satınaldı.
Ve Amerika I. Dünya savaşına girdiğinde, hükümet, tüm Amerikan ordusunu temiz tıraşlı tutmaya yetecek 3,5 milyon Gillette tıraş makinesi ve 36 milyon jilet siparişi verdi.
Bu savaş, dünyanın dört bir yanından erkekleri Gillette'in bu icadıyla tanıştırdı, ve sonrasında savaş alanlarından evlerine döndüklerinde Gillette tıraş makinesi ve düzenli bir şekilde tedarik edilebilen kullan-at jiletler istediler.
King Gillette, 1931 yılında milyonlarını defalarca katlamış biri olarak kendini emekli etti.
Sent from my iPad using Tapatalk
