Bileytaşlarının subjektif gritleri
#1
Uzun zamandır taşlarla ilgili olduğumu biliyorsunuz. Ustura için 8000 gritlik taş kullanarak tıraş olzbiliyoruz ancak grit hesabı ile yanıldığımız bazı konulara değinmek istiyorum. Bazı firmalar taşları için coarse medium fine extra/ultura find terimlerini kullanırlarken bazıları ANSI veya JIS ya da mikron değeri veriyor yani ustura için gerekli olan 8000 gritlik değer zaman zaman şaşıyor. Mesela firma kendi taşı için 900 grit veyz medium diyorken aynı taş için ustura kullanıcısı 4000grit diyor. Bunun aslında basit bir açıklaması var: bileme açısı.
Çeşitli ülkelerdeki hem ustura hem de bıçak bileyen kişilere gönderdiğim bileme taşlarında usturacılar 12000 grit tahmini değer verirken bkçak bileyenler 6000 grit değeri belirlediler. Evdeki bıçak ve usturaşarın açılarını ölçtüğümde sonuca çok şaşırmadım. Çünkü bıçaklar genelde 20 bazılarıysa 30 derecelik açıya sahip. Usturalar ise 7-9 derecelik açılarda(bendekiler) dolayısıyla hiç bir zaman 20 derecelik bir bıçak ustura kadar keskin olmuyor.
Bazı örnekler.
Medium 900-1200 grit usturada 4000
Fine 1800-2000 grit usturada 8000
Extra fine 3000 ve üzeri grit usturada 12000+ grit.
Cevapla
#2
Aslında komşum, hem ustura, hem bıçak, kesici alet bilemede tecrübelenmiş kişiler için(misal ben Smile ) bu değerlerin değişkenliği olmuyor.

Çünkü misal 6k lık bir taşın bir usturada, ve bıçakta nasıl davranacağını, ne derece keskinlik vereceğini biliyorsun. Ona göre seçimlerini yapıyorsun. Açı önemli değil, çünkü açıdan başka, başkı, taşın temizliği ve tipi, çeliğin tipi, aldığı soğuk işlem, sertliği gibi faktörler de nihai keskinliği etkiler. Ama deneyimli biri bir taşın bir gerece ne vereceğini bilir, sınırlarını anlar. Yani 6k usturada da, bıçakta da aynıdır. Sadece tek bir gereci bilemeye alışmış birisi ise elbet bu farkı anlamayabilir. Bu önemli değil.

Önemli olan taşın aşındırıcılık değeri. Ansi ve jis bir karmaşa yaratıyorken, farklı üreticilerin farklı değerleri de karmaşıklık yaratıyor. Misal a üretici belli taşına 12k diyor, b üretici de daha farklı taşına 12k diyor. Aşındırıcıların mikron ölçülerine göre kıyasladığında ise önemli farklar çıkıyor. Misal benim naniwa 12k ss taşım mikron değerinden baktığımızda shaptan 16k taşa eşit. Shapton 12k direk 12k naniwanın muadili gibi görünse de aslında 8k naniwanın muadili. Bu sadece bir örnek. O yüzden taşın kesin kum derecesi hakkında emin olmak istiyorsak aşındırıcısının mikron çap değerlerine bakmamız gerekiyor.

Senin de dediğin gibi açı ve ağzın et kalınlığı nihai keskinlikte en kuvvetli etkenler. Bir bıçağın ustura kadar keskin olması mümkün olmuyor, zaten olması da gerekmiyor çünkü amaçları farklı. Ha bıçakta yüksek keskinlik isteniyorsa 3 önemli şeye dikkat edilmeli.

1. dövme çelik ince profilli japon bıçağı olmalı
2. En az 62rc sertliğinde olmalı, ne kadar fazla, o kadar yüksek nihai keskinlik
3. karbon çeliği olmalı

bu kriterlere uyan bir bıçakla ustura kadar temiz olmasada tıraş olabilirsiniz. Ama gerek yok amaç sebze, et vs kesmek.

İki güzel örnek:






http://tiraskeyfim.blogspot.com/  
http://saklinotalar.blogspot.com/
WWW
Cevapla
#3
somut örnekler
Spyderco 900-2000-3000 usturada 4000-8000-14000
Arkansas soft hard transculent usturada 4000-8000-17000
Bbw/coticule 1000-1500 usturada 4000-8000
Girit taşı 1200 usturada 4000

Bu değerleri bıçak ve ustura forumlarını ayrı ayrı araştırarak buldum.
Cevapla
#4
(02/10/2012, Saat: 00:21)Lord Sparhawk Adlı Kullanıcıdan Alıntı: Aslında komşum, hem ustura, hem bıçak, kesici alet bilemede tecrübelenmiş kişiler için(misal ben Smile ) bu değerlerin değişkenliği olmuyor.

Çünkü misal 6k lık bir taşın bir usturada, ve bıçakta nasıl davranacağını, ne derece keskinlik vereceğini biliyorsun. Ona göre seçimlerini yapıyorsun. Açı önemli değil, çünkü açıdan başka, başkı, taşın temizliği ve tipi, çeliğin tipi, aldığı soğuk işlem, sertliği gibi faktörler de nihai keskinliği etkiler. Ama deneyimli biri bir taşın bir gerece ne vereceğini bilir, sınırlarını anlar. Yani 6k usturada da, bıçakta da aynıdır. Sadece tek bir gereci bilemeye alışmış birisi ise elbet bu farkı anlamayabilir. Bu önemli değil.

Önemli olan taşın aşındırıcılık değeri. Ansi ve jis bir karmaşa yaratıyorken, farklı üreticilerin farklı değerleri de karmaşıklık yaratıyor. Misal a üretici belli taşına 12k diyor, b üretici de daha farklı taşına 12k diyor. Aşındırıcıların mikron ölçülerine göre kıyasladığında ise önemli farklar çıkıyor. Misal benim naniwa 12k ss taşım mikron değerinden baktığımızda shaptan 16k taşa eşit. Shapton 12k direk 12k naniwanın muadili gibi görünse de aslında 8k naniwanın muadili. Bu sadece bir örnek. O yüzden taşın kesin kum derecesi hakkında emin olmak istiyorsak aşındırıcısının mikron çap değerlerine bakmamız gerekiyor.

Senin de dediğin gibi açı ve ağzın et kalınlığı nihai keskinlikte en kuvvetli etkenler. Bir bıçağın ustura kadar keskin olması mümkün olmuyor, zaten olması da gerekmiyor çünkü amaçları farklı. Ha bıçakta yüksek keskinlik isteniyorsa 3 önemli şeye dikkat edilmeli.

1. dövme çelik ince profilli japon bıçağı olmalı
2. En az 62rc sertliğinde olmalı, ne kadar fazla, o kadar yüksek nihai keskinlik
3. karbon çeliği olmalı

bu kriterlere uyan bir bıçakla ustura kadar temiz olmasada tıraş olabilirsiniz. Ama gerek yok amaç sebze, et vs kesmek.

İki güzel örnek:







Grit hesabını bıraktım zatenSmile önümüzdeki maçlara bakıyorum.
Sonuçta taş amaca hizmet ediyor mu önemli olan bu. Sadece aynı taşa farklı iki kullanıcı gruplarının bakış açılarını vermeye çalıştım.
Cevapla
#5
(02/10/2012, Saat: 00:24)linguist Adlı Kullanıcıdan Alıntı: somut örnekler
Spyderco 900-2000-3000 usturada 4000-8000-14000
Arkansas soft hard transculent usturada 4000-8000-17000
Bbw/coticule 1000-1500 usturada 4000-8000
Girit taşı 1200 usturada 4000

Bu değerleri bıçak ve ustura forumlarını ayrı ayrı araştırarak buldum.

Yani senin bu forumlardan aldığına göre girit ile soft arkansas aynı kumda? Komşum soft arkansas bıurak usturayı bıçağa bile sürülmeyecek kadar kaba, gözenekli düşük kumlu bir taştır. Yarı transparant arkansas'a 17k diyene kusura bakılmasın bir yerimle gülerim. Yok öyle bir şey. En baba arkansas jis'e göre 8-9k'yı geçemiyor. Zaten dünyada doğal olarak 17k civarı verebilen çok az doğal taş var.

Senin söylediğine demiyorum ama bir taşın bıçakta farklı, usturada farklı değer vermesi düşüncesi kadar saçma bir şeyi hayatımda duymadım. Bu yukarıda yazdığım tüm taşları ve fazlasını usturalarda, bıçaklarda, ahşap işleyen ıskarpelalarla, rende bıçaklarında, oyma bıçaklarına, keserlerde, baltalarda, makaslarda, satırlarda, planya bıçaklarında kullandım. Bir taşın değeri neyse her gereçte o şekilde o incelikte bileme yapar.

Bir bıçağın çelik yumuşaksa 10k taşla da bilesen verim alamaz iyi bir keskinlik elde edemezsin. Adam buna bakıp yea bu taş 10k gibi değil, 5k yea diyorsa o onun ibişliğidir. Sana değil ama o tip forumlarda eline iki gereç alıp bileyip tüm malzemeler üstünden değerlendirme yapan ibişlerden bıktım. Gidip yok arkadaş öyle şey desen, ülkücü çetesi gibi başına ekşirler sen ne ayaksın, bilmiyorsun, anlamazsın diye.

Benim yazdığım bir tez çalışmam var, burada 4 farklı çelikten bıçağı, aynı bileme derecesinde, aynı taşla biledim. (1200 seramik) Hepsinde de taşın bileme karakteri aynı şekilde olmuş olmasına rağmen, elde edilen nihai keskinlik, ağız dayanımı farklı oldu. Bu taşın çeliklerde farklı kum değeri göstermesi gibi sürreal bir nedenden değil, o çeliklerin rockwell sertlikleri, ısıl işlemleri, et kalınlıklarından dolayı idi.

Misal karbon çeliği bıçak çok yüksek keskinliklere geldi ama çabuk köreldi. Çünkü içerisinde dayanım sağlayacak tungstern, molibden, vanadyum gibi ağır elementler yok. Aynı şekilde Çok daha sert olan hss çeliği büyük tanecik yapısından ve daha az saflıkta bir çelik olmasından dolayı karbon çeliğinden daha az keskin oldu ama elde edilen ağız çok dada dayanıklıydı. Çünkü içinde yğun oranda vanadyum ve molibden gibi dayanım sağlayan alaşım elemanları var.

Şimdi ben karbon çeliğinde 10k gibi, molibden çeliğinde 3k gibi biliyor mu diyeceğim? Böyle bir ibişlik var mı? Hem taş, hem bileme açısı aynı. O zaman bu muzzam keskinlik ve dayanım farkı neden kaynaklanıyor? Yukarıda yazdığım gibi çeliğin tipi, alaşımı, ısıl işlemi, sertliğinden dolayı. O forumlardaki ibişler karşılaştırma yaparlarken acaba bunlara dikkat ediyorlar mı da yarı transparan arkansasa 17k diyorlar?

İki tane bıçak alalım, aynı model herşeyler aynı. Birinin ağzını 23 derece bileyelim, diğerini 25 -aynı taş ile- 23 olan daha keskin olacak ama o keskinliğini daha az muhafaza edebilecektir. 25 olan daha az keskin olacak ama o keskinliğini daha fazla muhafaza edecektir. Bu mantıktır.

ama 4k taşa gidip şunda 4k biliyor, bunda 6k bunda 10k demek saçmalıktır. Çünkü o taş bileme işlemini aynı bir zımpara gibi, üzerindeki aşındırıcıların yüzeyi aşındırmasıyla yapar. O aşındırıcıların da belirli bir sabit ölçüsü vardır. Camda da aynı olacaktır, metalde de, plastikte de, usturada da, bıçakta da, insan kemiğinde de vs vs.

3mmlik matkap ucu betonda da, ahşapta da, metal de de aynı çapta delik açar. Yok birinde 3, birinde 4 birinde 5 diyebilirmiyiz? Mantığı var mı?

Ha taşın partüküllerinin sürtünme ile ufalarak oluşan pastanın(slurry) nin taşın kendisinden daha ince bir aşındırma yapması durumu var ama bu bilene her şeyde yine aynı şekilde ortaya çıkacağından, sonuçta yine dğeişen bir şey olmayacaktır.

Yani o yüzden linguist komşum, o forumlarda yazılanlara fazla bakma, al bileyle, ibişlerin bolca varlığını idrak et. Sana sadece bunu söylüyorum.
http://tiraskeyfim.blogspot.com/  
http://saklinotalar.blogspot.com/
WWW
Cevapla
#6
damarına basmasak bu güzel bilgilerini paylaşmayacaksın demek ki :d
Cevapla
#7
(02/10/2012, Saat: 09:12)linguist Adlı Kullanıcıdan Alıntı: damarına basmasak bu güzel bilgilerini paylaşmayacaksın demek ki :d

Big Grin
http://tiraskeyfim.blogspot.com/  
http://saklinotalar.blogspot.com/
WWW
Cevapla
#8
videolardakinin aynısını bursa bıçaklarımla zaten yapıyorum. Hava atmamak için kendim video çekmemiştim.
Cevapla
#9
(03/10/2012, Saat: 20:37)linguist Adlı Kullanıcıdan Alıntı: videolardakinin aynısını bursa bıçaklarımla zaten yapıyorum. Hava atmamak için kendim video çekmemiştim.

Hava atılacak bir şey yok zaten. Teknik olarak belirli sertlikte ve ince profilde her metal ile bunları yapabilirsin.

Ama önemli olan bunu yapmaya ne kadar süre devam edebilirsin körelmeden. Wink

Bıçağın keskinliğini anlamak için bileyip bakmak lazım. Türkiyede satılan herhangi bir bıçak tipi, ya da avrupa tipi şef bıçakları dövme karbon japon gyutoları kadar keskin olamıyor. Bunların profilleri, sertlikleri, et kalınlıkları farklı.

Benin şimdiye kadar gördüğüm en baba bursa levha bıçağı iyi bir avrupa bıçak kadar belki keskin olabiliyor, iyi bir japon bıçağınınsa anca yarısı kadar. Elde edilen keskinliğini de japon bıçaklarının yarısı, avrupa bıçaklarının da 3te, 4te biri kadar gidiyor. Ayrıca bana göre tipleri de çok kaba. Bunlar sürekli masatlayıp ağzı keskin tutan kasaplara uygun.

Yalnız şu sürbisa'nın yeni dövme şef bıçaklarını denemedim. Deneyen varsa merak ediyorum ne ayardalar.
http://tiraskeyfim.blogspot.com/  
http://saklinotalar.blogspot.com/
WWW
Cevapla
#10
yok abi. İki güne bir bileyliyorum.
Cevapla


Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar: