'A Curious History of Vegetables' kitabından Turp bölümü (kısa çevirdim):
TURP
(Turpgiller , Hardal ailesinden)
Tıbbi Yararları: (Doktorunuza danışmadan uygulamayın
)- Bakteri ve mantar oluşumunu önler
- Safrakesesi ve Akciğerin etkin çalışmasını sağlar
- Safrakesesinde, böbreklerde ve mesanede taş oluşumunun engellenmesine yardım eder
- Bağırsak florasını iyileştirir
- İskorbit hastalığını engeller (antiskorbütik)
- İdrar oluşumunu sağlar (idrar söktürücü)
- Turp suyu balgam söktürücüdür (ekspektoran)
- Özellikle Siyah Turp, kanın pH seviyesinin 7.4 normaline yükselmesine yardımcı olur.
Her ne kadar Turp'un Kuzey Çin'den yayıldığı ve orada binlerce yıldır yetiştirildiği söylense de, çoğu Avrupalı onu yerel bir bitki olarak düşünür. Siyah, beyaz, mor ve kırmızı turplar Avrupa ve Amerika'da en favori tarım ürünleri arasındadır.
Turp, Mısır Piramitlerinin inşaatında çalışan kölelerin gündelik besinlerinden biriydi. Eski Yunanlılar onu tedavi edici olarak kullandılar. Bundan 2000 yıl önce, askerlikten emekli olduktan sonra 37 Ciltlik 'Doğa Tarihi' adlı bilimsel eseri yazan Romalı Amiral 'Yaşlı Pliny', Mısırlıların daha çok turp tohumlarının yağıyla ilgilendiklerini belirtmişti. Ayrıca turpun soğuk iklimleri sevdiğini ve Germania'da (Romalıların Orta Avrupanın Kuzeyine verdikleri ad) tek bir turpun yeni doğmuş bir bebek büyüklüğüne ulaştığını yazmıştı bu eserde.
Turp dünyanın her yerinde yetiştirilir. Amerika'ya ilk giden Avrupalılar yanlarında turp da götürmüşlerdi ve Amerikan kızılderilileri bu sebzeyi hemen benimsediler.
Güney Asya turp çeşitlerinin bolluğuyla bilinir. Çin ve Japonya'da hem çiğ, hem de pişirilerek tüketilir turp. Tohumlarının yağı da önemli bir besin maddesidir.
Latince Radix'ten (kök) gelen eski Almanca Radih sözcüğü Turp demekti. Bavarya eyaletinde hala Radi derler turpa ve onu geleneksel yemekleri tatlı hardallı kuzu sosisi ve yerel biralarıyla tüketirler. (Yalnızca Japonlar ve Çinliler Güney Almanlarının tükettiğinden fazla turp yer). Eski zamanlarda Almanya'da 'sıvı ekmek' Bira, rendelenmiş ve tuzlanmış turpla tüketilirdi. Bu, ülke halkını turpun içerdiği C vitamini nedeniyle iskorbit hastalığından koruyarak sert kışlar boyunca sağlıklı tutardı.
Turp ayrıca A, B1, B2 vitaminleri, fosfor ve zengin miktarda potasyum içerir. Turptaki glukozinolatlar mikrop ve mantar önleyici etkiye sahiptir, böylece soğuk algınlığından da korur.
İçki kullananlar, taze rendelenmiş turptan bolca yerlerse Karaciğerlerini korumak için iyi bir şey yapmış olurlar (turp akciğer metabolizmasını düzenler ve safra salgısını arttırır.)
Turp, (lahana ve yabanturpu türü tüm turpgillerde olduğu gibi) canlılık fışkıran bir bitkidir. İçerdiği kükürt yağlarıyla soğuklara çok dayanıklıdır. Bavaryalılar turpu güçlü kuvvetli, dayanıklı bir erkeğe benzetirler, bir tür sebzelerin Arnold Schwarzenegger'i.
Turpun, geleneksel halk hekimliğinde de eski zamanlardan beri çok önemli bir yeri vardır. Suyu saçların canlanması için kafa derisine sürülürdü. Turp tohumları pişirilip demlendirilerek mantar zehirlenmelerine karşı kullanılırdı. Köylüler turp yapraklarını ezerek ineklerinin tahriş olmuş memelerini tedavi etmek için kullanırlardı. Dilimlenmiş turplar, yumuşatsın diye nasırlara bastırılırdı. Kronik öksürük ve bronşit tedavisinde çok etkili bir şurup da yapılırdı turptan: oyulmuş turpun içine bal ya da şekerli su konur ve 10 saat bekletildikten sonra hastaya kaşıkla içirilirdi. Vücuttaki tüm taş oluşumlarında turp suyu tedavi amaçlı kullanılırdı. Hindistan'da muli (kök) denilen turpun suyu sarılık hastalarına içirilir. Geleneksel Avrupa halk hekimliğinde öksürük ve akciğer rahatsızlıklarında bal ve tuzla karıştırılmış turp suyu kullanılır. İdrar sırasında sancı durumunda da turp suyu önerilir.
Modern bitkisel tedavi, turpun sağlık için geçmişten gelen geleneksel kullanımlarının çoğunu onaylıyor.
Turp, karaciğer ve safra kesesinin güçlenmesindeki rolüyle de göz ardı edemeyeceğimiz bir sebze.
Sent from my iPad using Tapatalk