Forumdan bir arkadaşımız yurtdışından satınaldığı vintage bir Girit bileme taşını değerlendirmem için bana gönderdi. Yanında gönderdiği üç usturası ile bu taş üzerinde yaptığım bileme denemeleri ile ilgili bir yazı yazacaktım. İki haftayı geçti hala yazamadım. Her seferinde bir şekilde kaldı. Bu sefer tam yazmaya niyetliydim ki, Amerikadan yeni aldığım konveks coticule ile iki usturamı bileyince önce bu konuyu yazayım dedim , o yazımı bir kere daha ertelemiş oldum.
Amerikada üç beş seneyi geçti, dönem dönem bir konveks şekil verilmiş taşlar ile bileme yapılması konusu forumlarda hararetlenir. Birileri bunun ne kaddaaan iyi bir şey olduğunu, Almanya’ daki profesyonel bileyici honemaisterlerin yüz yıllarca bu şekildeki taşlar ile bileme yaptıklarını anlatır. Ardından meşhur forumların ilk müdavimlerinden ve moderatölerinden oluşan artık kendilerini Ustura Evreninin Yunan bileme tanrıları olarak her konuda yetkin gören, her söylediklerinin herkes tarafından ayet hükmünde kabul edilmesi gerektiğine inanan ağır abiler çıkar kendi dediklerinin tersine davranan, konuşan herkesi cahil cühela ve düz dünyacı olarak addeder, karşı gruba biz binlerce ustura biliyoruz bu işler öyle değil deyip bir kavga başlatır, bu kişiler aşağılanır, birkaç hafta kavgalar sürer ve sonra unutulur.
Birkaç yıldır The Superior shave adlı tıraş malzemeleri satışı yapan firmanın sahibi ve Youtube’da da aynı isimli bir kanalı olan Jared bu işi sahiplendi. Bu işi kendi bilediği usturalar üzerinde denemek için kendi bileme taşlarını zamanında Alman bir honemeisterden öğrendiği usule göre şekillendirip, bilemeler yaptı. Ben bundan aldığım ve aynı usulde bilenmiş bir usturanın tıraşını çok beğenince , bu işe bir ara kısacık bir daldım. Elimdeki bir mavi Belçika taşı ile bir coticule yi , spiral bir conveksliğe getirdim. Yani yalnızca kısa olan tarafından işleme tabi tuttum böylece taş boyunca bir sırt oluşmuş oldu. Aslında onun söylediği ve savunduğu ise farklıydı hem uzun tarafından hem de kısa tarafından belirli bir konvekslik istiyor böylece tam ortada bir tepe gibi bir yer oluşturuyordu kendisi . Ben makitanın 1200 gritlik taşında bunu da yaptım ama bilemesini beceremedim usturaya ağız veremedim. Tabi ki onun savunduğu ve ismini elips şeklinde konveks olarak adlandırdığı taşın yapısını benim vermem çok zordu. O bu elipsi 25 foot * 6 foot ölçülerinde bir elips olarak düşünerek bunun içinden bir parçanın bileme taşına aksedilen haline göre bir hesap yapmakta ve konveksliği ona göre oluşturmaktaydı benim öyle bir ölçüyü oluşturacak bir matematik bilgim olmadığı için göz kararı olmuştu. Birkaç deneme yaptım ve fazla aklıma yatmadı bıraktıysam da,
Hobi işine girince insan biraz değişiyor homo ekonomikus veya homo mantikus olmaktan homo manyakus a dönüştüğü için ben de bu işi hiç unutmadım ve ilk elden bunu yaşamak için kendisinin şekillendirdiği bir coticule için sipariş verip aldım. Bu arada Jared, 2021 yılı Ocak ayından itibaren bu taş şekillendirmeyi son kullanıcıların kendisi de yapabilsin diye şekil verici aparatlar yaptırdı ve satışa başladı. Onu nasıl almadım anlamıyorum, arada aklım başıma geliyor demek ki, önce bir deneyeyim eğer becerebilirsem alırım diye düşündüm. Beceremez isem ise elimde bir coticulem daha olur diye düşünmüşüm iki cezbe arası.
Bu amaçla Dovo Silver Prima ve Vintage İmperial Böker usturalarımı bilemeye karar verdim. Usturaları önce mevcut ağızlarından kurtarmak için bardak kenarına sürttüm elimi kesmediğini görünce ( her seferinde elimle yapıyorum bunu ve bazen kesiyor meret) Önce Mavi Belçika taşında- ki önceki maceralarımda bir yüzünün dar kısmına konvekslik vermiştim Jared’in adlandırması ile spiral konveks olmuştu- ağız açtım. Normalden fazla bir süre almadı ama bu usturalarımın ağız alma karakterleri zaten böyleydi yani bir artı veya eksi durum söz konusu değildi, sonra coticule geçtim, ilk aşamada su kullandım, slury –çamur- oluşturmadım. Bu şekildeki bilemeyi defalarca Jaredin videolarından seyretmiş olsamda başta çok zorlandım, parmağımla ağzın geldiği durumu defalarca kontrol ederek belli bir seviyeye gelince aynı taşa balistol ve su karışımını koydum böylece taşın kesici gücünü azaltacağımı , parlatmayı arttıracağımı düşünüyordum ve düşündüğüm gibi oldu, taş artık parlatmayı daha iyi yapıyor bir hale gelmişti, bu arada parmak testini her dakika yapar oldum, çünkü bu bileme tarzında usturanın her adımda yalnızca bir tarafında yoğunlaşıyorsunuz ve o noktayı en iyi hale getirebiliyorsunuz. Gerçekten de parmaklarımda her aşamayı hissettim ve artık bu iş olmuştur deyip, English briddle stropumda direkt deri üzerinde strop yapıp sonlandırdım.
Her iki usturamı tıraşını denedim ama çoğunluğu Dovo usturayı kullanarak tıraşımı oldum. Her zamanki gibi tek perdah ve düzeltmelerimi yaptım , gerçekten çok yakın ve güzel bir tıraş oldu. Bir coticule tıraşı hissi olmasına rağmen gerçekten bir farklılık vardı. İyi bir Coticule tıraşı tahrişsiz ve sıkıntısız bir tıraş olur, sakalı keserken size pek hissettirmez ve kendini pek duyurmaz tıraşın seyri biraz hissiyatsızdır çünkü çok canlı bir ağız değildir. Tıraşı güzeldir, hissiyatında sakin diye tarif edebileceğim bir donukluk vardır. Ancak bu sefer iki ustura da öyle değildi ağız bir coticule ağızı olmasına rağmen benim sheuiro 20 K nın ağzı gibi yüzünüzde kendini hissettiriyordu ama tipik bir coticule gibi cilde dost bir şekilde sakalı kesiyordu. Yani diyeceğim o ki coticuleyi birkaç tık öteye taşımıştı, ancak daha çok deney yapmam gerekir net farkı anlayabilmem için.
Bileme işleminin normale göre daha uzun sürmesini bekliyordum çünkü bazıları usturanın her seferinde yalnızca küçük bir alanının taşa değdiği için süreyi uzatacağını söylüyordu öyle olmadı hatta beklediğimden çabucak sonlandırabildim.
Şimdi diyeceksiniz ki nedir bu konveks taşla bilemenin özelliği ki ortalıkta bu kadar fırtına kopuyor. Anlatılana göre Alman ustura bileyleme ustaları – honemeisterler- yüzyıllarca bu metodu kullanarak usturalarını bilemişler çünkü ; diyor bu taşları savunanlar ve;
1- taşın dar alanının kavisli olması ustanın bileğini kolayca çevirerek bileme yapmasına ve bilemenin daha hızlı olmasına izin veriyor.
2- usturanın son kısmının -heel- taşa çarpıp bilemeyi zorlaştırmasını engelliyor.
3- Uzun kısmının konveks olması ile beraber ise usturanın yalnızca çok küçük bir bölgesi taşa değmekte böylece , üretimden kaynaklanabilen yapısal, şekilsel bozukluklarının bilemeyi imkansız hale getirmesinin önüne geçiliyor. Gerçekten bazen olmaması gereken sırt yamukluğuna sahip usturalar oluyor ve bunu bilemek için çok emek sarfetmek Rolling x stroke denilen metod ile takla atmanız gerekmektedir. Usturayı imal edenler nasıl bu kadar düzgün ağız açtılar bu usturaya diye de şaşırmışımdır.
4- Ayrıca bu şekildeki taşlar ile bilemenin usturanın ağız açısını yaklaşık 0,2 derece azalttığını böylece daha keskin bir ağız oluşturarak daha iyi bir tıraş verdiklerini söylüyorlar .
Karşı görüşte olanlar eliptik konveks taşın düztaşa bir üstün tarafının olmadığını söylüyor ve olsa bile kendisinin de çok problemi var Yalnız; diyor karşı görüşte olanlar ve,
1- bu şekilde bir taşın oluşturulması gerçekten bilgi gerektiren, yetenek gerektiren bir iş, ustalar yüz yıllarca böyle taşlar kullandıysa da , aynı dönemlerde berberler ve normal son kullanıcılar ise düz taş kullandılar, çünkü taşa bu şekli vermek zor.
2- Taşa gereken şekli verseniz dahi coticul gibi , görece yumuşak bile taşlarında birkaç bilemeden sonra şekli yenilemeniz gerekecek, her seferinde ayrı bir uğraş isteyecektir. Bu belki arkansas veya bizim eski Girit taşı veya charnley forest gibi bir taş olursa çabuk aşınmayacağı için bir nebze kullanılabilir olabilecektir. Ayrıca bizim gibi son kullanıcılar taşlarımızı yalnızca ustura bilemede kullanmıyoruz, bıçaklarımızı biliyoruz, iskarpelalarımızı biliyoruz dolayısıyla kullanılabilirliği azalmaktadır.
3- Bu taşla bilenen usturanın ağzı normalden daha ince olacağı için daha çabuk deforme olup daha sık bileme isteyeceği açıktır.
4- En önemlisi her an çok dar alanda bilemek ağzın eşit aşınmasını engelleyerek ağızda frown denilen iç bükey bir yapı bozukluğunun oluşacağını söylüyorlar .Bunu desteklemek için ise Dovo çıkışlı , bir çok ustura da fabrika ağzında frown yapı gördüklerini söylüyorlar. Bana göre düşündüklerinde haklılar bu şekildeki taş ile defalarca bileme yapılması sonucunda frown oluşabilme ihtimali yüksektir. Ancak bir seferde oluşacak bir durum değildir.Dovo fabrika ağızılarının bazılarında özellikle düşük fiyatlı olanlarında frown ağız olabilir çünkü bir çok üreticinin aksine dovo bir kurumsal yapıdır, bünyesinde ençok ustayı çalıştıran bir fabrikadır ancak her ustura cinsi aynı ustalarca yapılmamakta bazı cinsler için deneyimli ustalar kullanılırken bazılarında ise daha acemi ustalar veya yardımcı çalışanlar kullanılmaktadır. Bu frown yapı da böyle oluşmaktadır hatta bilemede değil üretim aşamasında olmaktadır. Dovonun ucuz usturalarında bulabileceğiniz bileme veya üretim kusurları Fransız Thiers Isaard usturaların en pahalılarında olmaktadır. Hatta firma kusurlarını söyleyenlere ters cevaplar bile vermektedir. Jared dahil bazı firmalar bu usturaları satarken bunun bilincinde olarak alınmasını iade kabul edilmeyeceğini belirtmektedirler. Eskiden durum daha kötü idi herhalde çünkü eski sharprazorplace forumunda bu konuda çok geyik dönerdi. Şimdilerde çok nadir rastlıyorum.
Her neyse, Ben “Amerikan ustura ilahları” ile “bak ben ne buldum”cuların bu konudaki bitmeyen savaşını mantıksız buluyorum. Sanki uzaya roket yollanacak kadar önemli veya kurallara bağlı bir iş değil ki bu. İsteyen istediği gibi bileme yapsın kardeşim, yeni bir şey bulup anlatan anlatsın isteyen uygulasın isteyen geçsin gitsin. Benim şimdilik gördüğüm normal bilemeye göre bir üstünlüğü var gibi ama iki usturayla tam bir kanaate varmak zor. Sırf bu şekilde bileme yapmak için başlangıç ve ara taşlarımı bu şekle sokmayacağım, taşlara şekil vermek için gereken aparata yüz küsür dolar vermeyeceğim için fazla da kafaya takmayıp elimdeki kotikülün şekli bozulana kadar birkaç ustura daha bilerim diye düşünüyorum. Tabi ki içimdeki Homo manyaküs ortaya çıkarsa ne olur bilemiyorum. Bildiğim tek şey, sorunlu Bu sistem ile bilemenin, yamuk usturaları bilemek için x-stroke ile taklalar atmak zorunda kalmadan bileme yapabilmemize imkan sağladığı için faydalı olacağı kesindir. Selam ve saygıyla…
Saygıyla...
